Tựa gốc: Things You Can See Only When You Slow Down
Tựa dịch: Bước Chậm Lại Giữa Thế Gian Vội Vã
Tác giả: Haemin Sunim
Dịch giả: Nguyễn Việt Tú Anh
Xin chào. Tôi là Ethan Đỗ. Mặc dù ngoài kia đang là cuộc chiến máu lửa giữa những con người - đại dịch và những khoảng delay vô định cho học sinh - sinh viên, nhưng những khoảng thời gian nghỉ này, một cách tích cực, cũng đang là những khoảng thời gian quý báu cho chúng ta sống chậm lại, sông với bản thân mình nhiều hơn để thấy đời bớt vội vã.
Tôi là người ít đọc sách, số sách đọc được chắc chỉ đếm trên đầu ngón tay, nếu không nói là chỉ một bàn tay, dù lượng sách tôi có nhiều hơn số đốt trên hai bàn tay nhiều. Không phải vì không mê sách, hay lượng tri thức trong nó, mà có lẻ chưa đủ quyết tâm để lật từng trang sách, xem những con chữ và ngẫm nghĩ về nó. Mặc dù, trong tôi sự ngưỡng mộ với những người đặc biệt là bạn trẻ đam mê đọc sách vẫn luôn còn và ngày càng tăng lên, nhưng có lẽ vẫn chưa tới "cái ngưỡng" để thúc đẩy tôi làm điều tuyệt vời đó. Đọc sách hay mà!
Những dịp hiếm hoi tôi đọc sách là khi cuốn sách đó gắn với tôi qua những sự kiện đặc biệt, hay đơn giản chỉ là vô tình trùng lắp với cảm xúc của tôi lúc đó. Tôi lại nhớ đến cuốn sách, mượn ở thư viện, đầu tiên tôi đọc trọn vẹn, "Mắt biếc" của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, khi nó gắn liền với mối tình đã kết thúc cấp Ba của mình. Chắc đâu đó, tôi bắt gặp được những điểm chung nhỏ nhặt giữa tôi và Ngạn, và khi đọc hết trang sách cuối cùng tôi đã khóc. Dù chuyện đó đã qua lâu nhưng một ít kỉ niệm lâu lâu lại ùa về, đôi khi nghĩ lại tôi cười vì mình đã có một thời ngây ngô đến thế. Quay trở lại với quyển sách cùng tên với tiêu đề bài viết, tác giả và người dịch cũng cùng luôn. Quyển sách này với tôi rất đặc biệt, vì là quà sinh nhật năm tôi 17 tuổi, cái tuổi bẻ gãy sừng trâu. Món quà được gửi đến chỉ sau khi tôi đọc quyển "Mắt biếc" không lâu, từ một người bạn mà hình như đã unfriended hay blocked tôi rồi thì phải. Bạn tặng tôi quyển sách này có vẻ muốn tôi chậm lại một tí nhìn kĩ hơn những người xung quanh, để đừng chạy theo những điều không thể mà quý trọng những điều trước mắt, có lẽ vậy.
Như một cái mở bài thiệt dài, kì nghỉ "hè" vô định này cho tôi cơ hội để đọc cuốn sách này, dù nó đã được tặng cách đây 2 năm … Thật ra tôi có đọc, nhưng chỉ đến hết chương một tôi đã dừng, vì đó là tôi năm 17 tuổi, khó mà chịu đọc trọn vẹn hết một cuốn sách. Thật buồn. Nhưng không sao, tôi 19 tuổi đang làm thay điều mà tôi bỏ lỡ cách đây 2 năm rồi đấy. Hơn ai hết, tôi rất mong đây sẽ là khởi đầu cho những điều mới mẻ hơn của bản thân trong năm con Chuột này. Có vẻ đây là cuốn sách kỉ lục với tôi khi đọc hết từng chữ mà mất chưa đến 2 ngày. Tôi từng nghĩ mình bị có vấn đề, trong từng neuron, khi nhìn thấy những dòng chữ chi chít trong sách, và thích thú tột cùng với những quyển tranh ảnh. Nhưng có lẽ tôi đã chưa hiểu hết mình, có lẽ không điều gì là không thể khi bạn chưa bắt đầu, phải không?
Khác với "Mắt biếc", tôi không khóc mà cười khi trang cuối cùng gấp lại vì những điều quyển sách đem đến cho tôi là sự vị tha, an yên hay đơn giản là nghĩ về cái "tôi" trong sâu thẳm bản thân mình. Về câu chuyện đặc biệt được ướm màu trên cuốn sách này, tôi mong sẽ được giữ cho riêng tôi, và nếu được thì người bạn đó biết nữa nhé. Dù bạn có đọc quyển sách này chưa, hay đọc status này của tôi chưa những đâu đó trong vũ trụ này tôi mong cuộc sống của bạn sẽ thật hạnh phúc, mà chắc chắn rồi, bạn là người lạc quan mà, hãy để sự lạc quan trong tâm trí bạn tô vẽ thêm cho cuộc sống bạn, bạn nhé. Cám ơn rất nhiều.
Và ở trên là một đoạn mở bài thiệt dài để làm đòn bẩy cho những điều sắp tới đây. Tôi sẽ review, dù tôi rất muốn viết nó ở tiếng Việt nhưng chưa tìm được điều gì ngắn gọn và ưng ý, về cuốn sách đặc biệt này bằng những gì tôi thấu hiểu, bằng thế giới quan của riêng mình và bằng những gì tôi cảm nhận được. Nếu bắt đầu làm một điều gì mình chưa từng làm là một điều khó khăn, thì tôi mong ngay bây giờ tôi có thể được làm điều khó khăn đó. Tôi không mong đợi nhũng gì thật tuyệt vời và hoàn hảo ở những điểm bắt đầu, nhưng tôi mong sẽ có những điều tuyệt vời khác ở những điều sắp đến phía sau, vì xuất phát điểm tôi chỉ mong muốn ghi lại những điều mình nghiệm được từ những quyển sách mà tôi đã đọc, đơn giản tôi có một chiếc "não cá vàng".
Chắc tôi xứng đáng được 5 hay 6 điểm cho một bài văn khi mở bài của nó có lẽ dài hơn cả phần thân hay chăng? Dù sao đi nữa, nếu bạn đọc đến đây thì rất vui vì tôi sẽ bắt đầu ngay sau câu mở đoạn thân bài cũng dài không kém này.
Đại đức Hea Min một người mà ngay từ khi đọc đoạn tiểu sử tôi đã theo dõi Twitter của ông (@heaminsumin), khi ông giới thiệu mình khá chăm sử dụng nó để kết nối với mọi người. Ông sinh ra và lớn lên tại Hàn Quốc, học Thạc sĩ và Tiến sĩ Tôn giáo tại Mỹ. Năm 2000, ông xuất gia theo phái Tào Khê, Phật giáo, sau đó 15 năm, ông trở về Seoul và mở trường Trị liệu tâm hồn.
Quyển sách được hình thành với 8 chương chính lần lượt nói về: sự "Nghỉ ngơi", "Những mối quan hệ", "Tương lai", "Cuộc sống", "Tình yêu", "Tu hành", "Nhiệt huyết" và "Tôn giáo". Bên cạnh đó, mở đầu và kết thúc đều là những điều chân thành ông gửi đến quý độc giả, ấn tượng với tôi là chương "Kết", khi ông hướng dẫn người đọc, những người đang vật lộn với nỗi đau trong cuộc sống, cách để tự trị liệu bằng những lời nói với bản thân mình, vì với ông "vết thương của mình phải để mình chữa trị trước". Tôi khá thích những chủ đề được ông đưa vào sách, nó bao quanh không chỉ những điều về bản thân ta mà những thứ xung quanh ảnh hưởng đến bản thân ta. Tôi thích cái cách ông thành thật với bản thân mình khi nhắc đến "Tình yêu", một chủ đề có vẻ được cho là nhạy cảm với những nhà tu hành. Bạn hãy tìm mua và đọc để cảm nhận nhé, còn sau đây là những cảm nhận chi tiết của tôi về từng chương của cuốn sách này nhé. Tôi hứa KHÔNG SPOIL!
Chương 1: Nghỉ ngơi. Thứ để lại cho tôi ở chương này là mối quan hệ giữa "vũ trụ" và "tâm trí". Đúng thật vậy, những gì ta thấy trước mắt ta thật ra chỉ là một phần của vũ trụ, được tái hiện lại dưới lăng kính của tâm trí. Đó là những điều ta muốn thấy và nó phản chiếu chính xác những điều đó. Vì vậy, để cuộc sống mình thật vui tươi và hạnh phúc hãy để tâm trí mình vui tươi. Khi tâm trí thấy rối bời, mệt mỏi hãy dừng lại, nghỉ ngơi và hít thở một tí, bạn sẽ có câu trả lời cho những vấn đề của mình. Thế giới không vội vã mà là chính tâm trí bạn.
Chương 2: Những mối quan hệ. Bốn điều mình có được từ chương này: Một là hãy tập Tha thứ, tập vị tha, không vì người bạn ghét hay vì ai cả mà vì bạn. Hai, điều khiến bạn thật khó chịu ở một người khi mới gặp, hãy nhìn kĩ đi, đó cũng chính là những đặc điểm bạn đang có, ta có điểm chung, vậy bạn đang khó chịu với bản thân ư? Ba, trong mọi mối quan hệ, dù mức độ thân thiết đến đâu hãy như cây cột nhà, chung một nhà nhưng luôn có khoảng cách. Bốn, dù bạn tài giỏi-không-ai-sánh-bằng nhưng hãy đừng cho mình quyền để tự cao và bước đi với khuôn mặt song song cái trần nhà, hãy tập cúi đầu. Năm, một điều con người chúng ta nên nhớ ta không sống một mình trên vũ trụ bao la, rộng lớn này.
Chương 3: Tương lai. Có lẽ điều rất nhiều học sinh cấp 3 băn khoăn là mình sẽ vào trường đại học nào sau tốt nghiệp, và cũng rất nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học băn khoăn mình sẽ về công ty nào sau khi cố gắng để dành được tấm bằng Giỏi. Hãy trải nghiệm, hãy đọc sách hãy siêng năng, đừng quan tâm người khác nghĩ gì, hãy tự hỏi về bản thân mình trước, cho mình những vốn sống và đừng sợ sai. Một thông điệp nhỏ đến bậc phụ huynh và xã hội, đừng bắt ai đó giỏi tất cả những môn học mà họ cho là chán ngắt, và cũng đừng lấy điểm số và bằng cấp là thước đo suy nhất để đánh giá năng lực con người, điều đó bất công lắm. Tuổi trẻ, hãy để những toan tính phía sau, không có sự chuẩn bị nào tốt hơn là bắt đầu làm nó. Với tôi, Quốc Đạt, khi không biết làm gì thì làm gì cũng được, mọi phán xét của người xung quanh, hãy lắng nghe, nhưng đợi những thành quả của mình trả lời.
Chương 4: Cuộc sống. Câu chuyện tôi thấy rất thú vị ở chương này. Đó là việc hai người ngồi cạnh nhau, một người ngứa chân nhưng lại gãi nhầm chân của người kia. Người bị gãi lại thấy đau, người gãi thì thấy chưa ngứa. Cuộc sống cũng vậy, điều quan trọng là hãy tìm cho ra đúng cái "bản thân" của mình trước. Mọi điều khác sẽ dễ dàng hơn khi cái thiết yếu đã được tìm thấy. Người biết nhưng cảm thấy mình không biết, mới là người thực sự biết, vì họ sẵn sàng tiếp nhận hơn nữa những điều mới, hơn là kẻ tự cho mình biết tất, còn đâu khoảng trông trong đầu để họ học hỏi thêm đây.
Chương 5: Tình yêu. Một chương khá thú vị vì, ngài đã từng có một tình đơn phương như tôi, tôi mong có thể học theo ngài với những sự khoan dung và mỉm cười cho hạnh phúc khi đám cưới người ngài có tình cảm, diễn ra. Âu cũng là trải nghiệm và một phần của kỷ niệm. "Lý do chúng ta không thể gọi 'thích' là 'tình yêu', là vì tình cảm 'thích' không bắt nguồn từ đối phương, mà từ chính bản thân ta.". Tình yêu là "vô điều kiện", khi bắt đầu tình yêu hãy đừng đặt ra những "điều kiện", vì chúng sẽ là nguyên nhân cho sự đỗ vỡ sau này. Khi vừa kết thúc một mối tình cay đắng, đừng vội kiếm ngay cho mình một người để lấp đầy lỗ trống tâm hồn, vì đúng như chức năng của nó, khi lỗ trông ấy lành lại, người kia sẽ trở nên thừa thải. Hãy cho ta một khoảng trông thời gian, để lắng nghe bản thân và tự chữa lành vết thương mình. Tình yêu có thể sẽ tự đến, nhưng cách nó đi do bản thân bạn tạo nên, hãy như những mối quan hệ, lùi một bước dù bạn đã ở tận cùng, mọi chuyện sẽ tốt đẹp hơn.
Chương 6: Tu hành. Ta thường nói quá nhiều về người khác, về những điều bên ngoài, người tu hành tập hướng những suy nghĩ vào bên trong. Hãy hiểu lòng mình, nếu "chính trái tim ta cũng không thuận theo ý ta, thì ta lấy gì để có thể lay chuyển người khác?". "Thức tỉnh", "tĩnh lặng" và "lắng nghe" là ba điều trân quý ở một nhà tu hành. Hãy nuôi dưỡng thật tốt "tâm trí" của mình, đừng oan ức khi người khác mắng chửi, đừng khoái chí khi người khác khen ngợi, vì thực gia hai cảm giác ấy là một mà.
Chương 7: Nhiệt huyết. Nhiệt huyết không được quyết định bởi tuổi tác, nó được quyết định bởi ta. Sẽ hạnh phúc thật sự không nếu ta chỉ hạnh phúc, còn mặc kệ người xung quanh? Từ giờ hãy quan tâm mọi người nhiều hơn, hãy trở thành người có tấm lòng ấm áp, biết chia sẻ. Khoảng cách giữa "lạnh lùng" và "nhiệt huyết" rất ngắn, đừng quan trọng "mình phải làm tốt" ngay từ lần đầu mà là "việc mình đang làm phải có kết quả tốt". Đừng vì bắt cứ ai mà giấu đi sự "nhiệt huyết" của bản thân. "Một chiếc chuông muốn vang to và xa phải chịu đánh rất đau". "Sự nghèo đói, tham vọng thành đạt, phụ thuộc vào gia đình" là những điều sẽ giết chết bạn hôm nay, trong xã hội này.
Chương 8: Tôn giáo. Điều tôi thích ở ông là sự thấu hiểu, không chỉ tôn giáo ông đang theo mà cả Thiên Chúa giáo. Chỉ kẻ cuồng tín mới đi cải nhau đê bảo vệ quan điểm tôn giáo mình là đúng, thánh nhân không như vậy. Các tôn giáo, ở một góc độ cơ bản, đều có những điểm chung và cùng bản chất. Những lời cầu nguyện hãy đừng chỉ cho bản thân mình, hãy cầu nguyện cho cả những người bạn ngồi kế bên bạn, cho vũ trụ này. Cuộc sống đôi khi không theo ý mình, hãy đừng cầu nguyện "Xin hãy cho mọi việc được theo ý con" mà thay bằng "Xin hãy mở rộng lòng con ra, để cho dù có bất cứ chuyện gì xảy ra con đều có thể chấp nhận được chúng.".
Và sau 8 chương ấy, là 2 bài "Thiền cho tâm hồn": "Yêu bản thân" và "Yêu thế nhân". Tôi xin trích một ít để gợi sự tò mò của bạn: "[…] Mong cho vết thương của bạn được chữa lành. Mong cho bạn được hạnh phúc. Mong cho ước nguyện của bạn thành hiện thực."
---
Một cái kết thật ngắn gọn cho những điều dài dòng phía trên. Hãy yêu bản thân bạn dù bạn là ai, sống chậm không phải để tụt hậu mà để hiểu mình hơn. Cám ơn Đại đức Hea Min vì những triết lý, quan điểm với con là đúng đắn. Cám ơn người bạn của tôi, vì quyển sách này, vì những gì ta trải qua, vì những gì ở quá khứ. Cám ơn cuộc sống, cha mẹ, gia đình, và vũ trụ, vì tất cả chúng ta đang cùng tồn tại vì những lý do đặc biệt.
Tạm biệt. Tôi là Ethan Đỗ và hôm nay là Thứ Sáu ngày 13.03.2020.
Comentários